De gemeente Breda maakt met haar buurgemeenten en de provincie Noord-Brabant afspraken over het aantal te bouwen woningen voor een periode van tien jaar. Wanneer en welke woningen worden gebouwd bepaalt de gemeente zelf. Omdat de gemeente zelf niet bouwt, worden hierover afspraken gemaakt met andere organisaties als ontwikkelaars en woningcorporaties. Het doel is gemiddeld 818 woningen per jaar te bouwen voor een periode van 10 jaar.

In de Structuurvisie Breda 2030  (blz. 69 e.v.) is het beleid over het woningbouwprogramma opgenomen.

Huidig programma

Er kan alleen gebouwd worden als in het bestemmingsplan een bouwtitel voor woningbouw is opgenomen. De gemeente Breda zorgt er daarom voor dat er voldoende woningen in bestemmingsplannen zijn opgenomen.
Doel is om in bestemmingsplannen de realisatie voor ongeveer 5 jaar vooruit mogelijk te maken  (5 x 812). Dat zijn 4060 woningen. In de plannen die door de gemeenteraad vastgesteld zijn, is de bouw van 4202 woningen mogelijk (stand van zaken per 1 juli 2016). Een klein deel hiervan komt pas in de periode na deze 5 jaar tot realisatie (2020-2025). Geconcludeerd wordt dat er ruimte is in het programma om mee te werken aan projecten die gewenst zijn en de juiste kwaliteit met zich meebrengen.
Voor projecten die nog niet helemaal uitgewerkt zijn, maar wel wenselijk zijn voor de stad, is woningbouwprogramma gereserveerd. Een aantal projecten is positief ontvangen door het college en van een positieve principe-uitspraak voorzien. Bij een deel van deze projecten zijn nog onzekerheden over de uitwerking. Hierbij is gekozen om in samenwerking met de initiatiefnemer een haalbaarheidsstudie te doen. Als blijkt dat het project haalbaar is, wordt programma gereserveerd door het nemen van een collegebesluit. Voor een overzicht van de projecten is voor de gemeenteraad een afzonderlijke bijlage beschikbaar (de Verkeerslichtenlijst).

Binnen het woningbouwprogramma is de bouw van 4.202 woningen direct passend binnen het bestemmingsplan (stand van zaken per 1 juli 2016). Dit noemen we de harde plancapaciteit.  Daarnaast zijn voor de bouw van bijna 1.800 woningen projecten opgestart. Daarbij is de snelheid waarmee het plan uiteindelijk klaar is afhankelijk van veel zaken (onder andere omgeving, grondeigenaar, initiatiefnemer, onderzoeken).
In de Structuurvisie Breda 2030 zijn projecten opgenomen waarmee gestart kan worden als er programmaruimte is. Het gaat hier om de locaties Havenkwartier, Achter de Lange Stallen/KPN Keizerstraat, Rechtbank/Belastingkantoor en Woonakker. Een deel van de programmaruimte wordt ingezet voor realisatie van deze projecten. 

Dit jaar (periode januari tot juli 2016) zijn initiatiefplannen voor de bouw van 404 woningen (bruto) ingediend. Een deel hiervan is vervangende nieuwbouw, waardoor de toevoeging aan de woningvoorraad lager is. Een aantal initiatiefplannen is daarnaast negatief beoordeeld vanuit de geldende kaders omdat er onvoldoende kwaliteit werd aangetoond. Voor de bouw van 240 woningen (netto toevoeging) is door het college een positief principebesluit genomen en zijn de woningen gereserveerd. Voor een aantal projecten wordt realisatie gefaciliteerd met een omgevingsvergunning met afwijkingsprocedure. Hierdoor is er een korte planvormingsperiode en kan relatief snel worden gerealiseerd.

Opgeleverd in 2015:

• In 2015 zijn er 975 eenheden gerealiseerd (woningen en kamers).
• Een deel  hiervan is vervanging door de sloop van woningen.
• In 2015 zijn er netto 626 woningen toegevoegd aan de woningvoorraad middels nieuwbouw en transformatie.

Voor het project Study Studio Park Breda aan de Rat Verleghstraat met 224 woningen was ook de realisatie in dit jaar voorzien, maar hier is nog niet met de bouw gestart. Deze wordt in november van dit jaar verwacht. Daarnaast is ook het project Breda Vooruit, wat onderdeel is van Via Breda, vertraagd. Verwacht wordt dat deze eind 2016 wordt opgeleverd.

Op 1 juli 2016 (peildatum) zijn omgevingsvergunningen verleend voor de bouw van in totaal 1.786 woningen. Hiervan zijn 1.043 woningen in aanbouw. De verwachting is dat voor een groot deel van de woningen waarvoor een omgevingsvergunning is verleend op korte termijn (nog in 2016) met de bouw wordt gestart. Wanneer dit niet het geval is, zal het gesprek aangegaan worden met de ontwikkelaar over de reden van het niet starten van de bouw.

Als je naar het totaal aantal toegevoegde eenheden kijkt, is het merendeel appartementen in de huursector. Dit aandeel is relatief hoog omdat hier de kamers toebehoren (200 eenheden, o.a. studentenhuisvestingsprojecten aan de Donkvaart en Tramsingel). Ongeveer 250 woningen zijn er toegevoegd in de koopsector en deze zijn verdeeld over de verschillende prijsklassen.

Arbeidsmigranten

De komende jaren worden vanuit particulier initiatief al circa 500 eenheden toegevoegd, mede geschikt voor de huisvesting van arbeidsmigranten. De gemeente ziet toe op kamerverhuur en streeft naar het vervangen van minder geschikte eenheden.Ten aanzien van de opgave om 840 huisvestingssituaties van arbeidsmigranten te legaliseren heeft de gemeente intensieve controles uitgevoerd (handhavingsacties). De praktijk leert echter dat er nauwelijks illegale woonsituaties aanwezig zijn. De gemeenteraad is hierover in april 2016 op de hoogte gebracht.
Vooral in de land- en tuinbouw zijn er seizoenarbeiders die tijdelijke huisvesting zoeken (minder dan zes maanden). In de nieuwe bestemmingsplannen voor het buitengebied zijn de mogelijkheden voor het huisvesten van seizoenarbeiders verruimd, zodat de werkgever zijn mensen op het eigen terrein kan laten wonen. Het afgelopen jaar zijn hierdoor 140 eenheden gerealiseerd.

Studentenhuisvesting

In de periode vanaf 1 januari 2015 zijn circa 200 eenheden specifiek voor studenten toegevoegd.
Kijkend naar het huidige woningbouwprogramma voor studenten zie je dat voornamelijk wordt voorzien in zelfstandige eenheden. Inzet is realisatie van de lopende projecten waarmee in de behoefte aan  voornamelijk zelfstandige studentenhuisvesting wordt voorzien. De gemeente Breda is daarnaast terughoudend ten opzichte van nieuwe initiatieven die specifiek bedoeld zijn voor de huisvesting van studenten.

(Actieplan studentenhuisvesting)

Huurwoningvoorraad

Daarnaast moet de bestaande sociale huurwoningvoorraad worden vergroot. Vergroten van de voorraad kan door toevoeging van nieuwbouw en transformatie. Noodzakelijk voor de opgave is wel dat de woningen worden toegekend aan de doelgroepen met de laagste inkomens. De ontwikkelingen in de bestaande voorraad en het vergroten van deze voorraad door het toevoegen van nieuwbouw en transformatie worden in samenhang bezien  en op elkaar afgestemd.   
Op dit moment is in het woningbouwprogramma de bouw van 1.630 sociale huurwoningen voorzien. Hiervan zijn 860 woningen bedoeld voor studenten. Hierbij is ook door de raad een motie aangenomen (Motie 1.000, aangenomen op 16 juni 2016) over het realiseren van de start bouw van 1.000 betaalbare huurwoningen in de komende 3 jaar. Inzet is dan ook een groot deel van de sociale huurwoningen in het woningbouwprogramma binnen 3 jaar te realiseren.
Naast het bouwen van de sociale woningen is het belangrijk dat er ook huurwoningen gebouwd worden in de prijsklasse daarboven, de zogenaamde middeldure huurwoningen (€710,68 - € 900). Deze categorie ontbreekt deels in het woningbouwprogramma, daarom zet de gemeente in op het toevoegen van middeldure huurwoningen aan het woningbouwprogramma.  

Woningbouw in gemeentelijke grondexploitaties

Van de in totaal 1.173 woningen (14,5% van totale programma) is een groot deel voorzien in Teteringen (751 woningen). De uitgifte van grond voor ongeveer 900 woningen is in de komende 5 jaar gepland, oftewel ongeveer 180 woningen per jaar. Bij het niet starten van nieuwe grondexploitaties zal de gemeente vanaf 2019 vrijwel alleen nog gronden voor woningbouw in Teteringen hebben. Het opstarten van nieuwe grondexploitaties is mogelijk, de nota grondbeleid biedt deze gelegenheid.

Gronduitgifte woningen in gemeentelijke grondexploitaties

Uitgifte gemeentelijke bouwkavels (collectief) particulier opdrachtgeverschap

Sinds 2015 trekt de verkoop van bouwkavels aan particulieren en CPO’s al duidelijk aan. De historisch lage hypotheekrente en vooral het sentiment bij de afnemers dat de crisis nu daadwerkelijk voorbij is, leidt vanaf 2016 tot een ware stroomversnelling. Het verkoopproces van bouwgrond heeft een bepaalde doorlooptijd.
Volgens huidige prognose wordt in 2016 en 2017 grond geleverd voor 107 CPO woningen, voor de locaties Bouverijen, Nieuw-Wolfslaar, Eikberg, Wisselslag, Vijverstraat en Viandenlaan. Daarnaast wordt in 2016 en 2017 verkoop van 91 bouwkavels aan individuele kavelkopers verwacht, waarbij opvalt dat de vraag zich over alle grondexploitaties heen breed manifesteert.
Uitgifte gemeentelijke woonkavels